به نقل از «فارس»

ازبکستان میزبان نشست بین‌المللی «جایگاه بخارای باستانی در تمدن اسلامی»

تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۷۹۵۷۵

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، نشست بین‌المللی تحت عنوان «جایگاه بخارای باستانی در تمدن اسلامی» به مناسبت پانصدمین سالگرد مدرسه میرعرب در شهر «بخارا» برگزار شد.

در این نشست حدود 30 پژوهشگر داخلی و خارجی، مراکز تحقیقاتی بین‌المللی، کارشناسان حوزه گردشگری زیارتی، نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذیربط شرکت کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«نورالدین خالق‌نظراف» رئیس اداره مسلمانان ازبکستان و مفتی در این نشست گفت: «بخارا» در فهرست میراث فرهنگی جهانی «یونسکو» قرار دارد. همچنین «بخارا» در سال 2020 میلادی توسط  سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ (آیسسکو) به عنوان «پایتخت فرهنگ اسلامی» اعلام شد.

رئیس اداره مسلمانان ازبکستان اظهار داشت: «بخارا» از دیرباز مرکز دانش بوده است. به گفته «ابوبکر محمد نرشخی» نویسنده «تاریخ بخارا»، نخستین مدارس جهان اسلام در «بخارا» تأسیس شده است. مدارس «بخارا» از جایگاه یک دانشگاه بین‌المللی منحصر به فرد برخوردار بوده و در زمینه‌های مختلف علوم مانند تفسیر، حدیث، عقیده، فقه، عرفان، هندسه، پزشکی پیشرو بوده‌اند.

مفتی خالق‌نظراف افزود: وقتی سخن بر سر سهم سرزمین «بخارا» در تمدن جهانی می‌رود، در این زمینه مدرسه میرعرب از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مدرسه 500 سال است که فعالیت خود را در زمینه آموزش علوم دینی در سطح عالی متوقف نکرده و حتی در دوران حکومت شوروی که آشکارا با دین مخالفت می‌کرد، به عنوان تنها مؤسسه آموزشی دینی نه تنها در آسیای مرکزی، بلکه در کل اتحاد جماهیر شوروی فعالیت کرده است.

وی خاطرنشان کرد: صدها نفر که از مدرسه میرعرب فارغ‌التحصیل شدند،  مایه افتخار ملت خود شدند. به ویژه فرزندان بزرگ ملت تاتار مانند «شهاب الدین مرجانی»، «گالیم جان بارودی»، «موسی بیگییف»، علمای تاجیک مانند «صدرالدین عینی»، «عبدالله جان کلان زاده»، علمای مانند «عالمخان توره»، «علیخان توره ساغونی»، «منور قاری عبدالرشیدخان اف»، «الله شکور پاشازاده»، «راویل عین الدین»، «طلعت تاج الدین»، «احمد قادراف» در تبلیغ معرفت اسلامی سهم ارزنده‌ای داشتند.

رئیس اداره مسلمانان ازبکستان یادآوری کرد: همچنین علمایی چون «میان ملک»، «قاضی عسکر»، «سلیمان خواجه»، دامله قاسم»، «دامله اکرامچه حقگوی»، «بهادرخان مخدوم» و در دوره‌های بعد «اسماعیل مخدوم»، «عبدالرحیم قاری»، «صدرالدین قاری»، «شهاب الدین قاری»، «مختارجان دامله»، «عبدالغفور رزاق بخاری»، «صلاح الدین دامله» هم دانشجو و هم مدرس این مدرسه بودند.

مفتی خالق‌نظراف ادامه داد: تقریباً همه مفتی‌های ازبکستان، از جمله «ایشان باباخان بن عبدالمجیدخان» مؤسس نظارت دینی مسلمانان آسیای مرکزی و قزاقستان تا بنده فارغ التحصیلان این مجموعه هستیم.

وی همچنین گفت: این مدرسه در سال‌های 1530 و 1536 میلادی توسط «سید عبدالله یمنی» دانشمند معروف به اسم «میرعرب» ساخته شد. «سید عبدالله» در بیست و دو سالگی در طلب علم به «سمرقند» آمد و به شاگردی «خواجه احرار ولی» درآمد. بسیار زود به خاطر علمش در میان مردم احترام یافت. در طریقت نقشبندیه به پیری مرشدی می‌رسد. «عبدالله یمنی» در امور حکومتی حکمران «ابوالغازی عبیدالله» به عنوان یک شخصیت دارای مقام بزرگ در تاریخ ثبت شده است.

مفتی افزود: «عبیدالله خان» برای ابراز احترام به پیر خود به «عبدالله یمنی» که در لشکرکشی‌های خود پیروز شد، به وی هدیه بزرگی می‌دهد. وی سرمایه‌های خود را نیز به این هدایا اضافه و جزم می‌کند تا یک مدرسه‌ای با شهرت جهانی بسازد. این مدرسه بعدها به نام وی به «میر عرب» معروف شد.

رئیس اداره مسلمانان ازبکستان خاطرنشان کرد: «بخارا» در سال‌های اخیر تلاش می‌کند تا دوباره جایگاه یکی از مراکز اسلام را به دست آورد. رئیس جمهور ما در سفر خود به استان «بخارا» در سال 2017 میلادی قصد داشت جایگاه تاریخی مدرسه را احیا کند. همانطور که دیدیم در مدرسه عالی که مجهز به مدرن‌ترین تجهیزات آموزشی در ساختمان جدید است، همه شرایط فراهم شده است. چنین شرایطی تاییدی عملی بر احیای مقام بخارای شریف به عنوان منبع دانش اسلامی است.

مفتی خالق‌نظراف در پایان اظهار داشت: معلوم است که اگر جهان اسلام به دانشگاه «الازهر» شریف که سابقه‌ای هزار ساله دارد و غرب به دانشگاه‌های «هاروارد» و «آکسفورد» افتخار می‌کند، مدرسه میرعرب نیز که دارای تاریخ 500 ساله است، چنین افتخاری را دارد.

پایان پیام/ح

منبع: فارس

کلیدواژه: بخارا تمدن اسلامی ازبکستان بین المللی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۷۹۵۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سابقه دانشگاه جندی شاپور به دانشگاه تهران منضم شد

به گزارش خبرگزاری مهر، سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.

رییس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی شاپور نماد نهادهای علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.

مقیمی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر تمدن‌سازی دانشگاه، فرازهایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن‌سازی نهاد علم در ایران از جندی شاپور، و اذعان ویل دورانت که جندی شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهادهای آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی شاپور می‌رسیم.

وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها بویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن‌سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.

رییس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن‌ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن‌سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است. لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن‌سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهمترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن‌سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.

مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین همزمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهمترین کانون‌های توجه ما باشد. لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن‌ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.

کد خبر 6093160